Red Ocean Blue Ocean คืออะไร? สองน่านน้ำที่กำหนดชะตาธุรกิจ

ในโลกธุรกิจที่เต็มไปด้วยการแข่งขัน แนวคิด Red Ocean Blue Ocean คือกรอบความคิดสำคัญที่ช่วยให้ผู้ประกอบการและนักกลยุทธ์มองเห็นโอกาสในการเติบโตอย่างก้าวกระโดด แนวคิดนี้ถูกนำเสนอโดย W. Chan Kim และ Renée Mauborgne โดยเปรียบเทียบตลาดออกเป็นสองลักษณะ

• Red Ocean (น่านน้ำสีแดง)

คือตลาดที่มีอยู่จริงในปัจจุบัน มีผู้เล่นมากมายที่แข่งขันกันอย่างดุเดือดเพื่อชิงส่วนแบ่งตลาดที่มีจำกัด การแข่งขันที่รุนแรงนี้เปรียบเสมือนการสู้รบที่ทำให้ทะเลกลายเป็นสีแดงฉานจากเลือด

• Blue Ocean (น่านน้ำสีน้ำเงิน)

คือตลาดใหม่ที่ยังไม่มีใครค้นพบ หรือเป็นพื้นที่ตลาดที่ยังไม่มีการแข่งขันอย่างแท้จริง การสร้าง Blue Ocean คือการสร้างความต้องการใหม่ ๆ ให้กับลูกค้า ทำให้ธุรกิจสามารถเติบโตได้อย่างรวดเร็วและมีกำไรสูงในช่วงเวลาหนึ่ง

เจาะลึก Red Ocean: สภาพตลาดที่หลีกเลี่ยงไม่ได้

ตลาดส่วนใหญ่มักตกอยู่ในสภาวะ Red Ocean ซึ่งมีลักษณะเด่นคือ

• เน้นการแข่งขันด้านราคา: ธุรกิจพยายามเอาชนะคู่แข่งด้วยการลดราคา หรือเพิ่มฟีเจอร์ใหม่ ๆ เข้าไปในราคาเดิม

• ความแตกต่างของสินค้าน้อย: สินค้าและบริการมีความคล้ายคลึงกันสูง ทำให้ลูกค้าตัดสินใจจากราคาหรือโปรโมชั่นเป็นหลัก

• การเติบโตช้า: ส่วนแบ่งตลาดถูกแบ่งไปแล้ว การเติบโตจึงมาจากการช่วงชิงลูกค้าจากคู่แข่งเท่านั้น

ธุรกิจที่อยู่ใน Red Ocean ต้องใช้ความพยายามอย่างมหาศาลในการรักษาตำแหน่งทางการตลาด และมีกำไรลดลงอย่างต่อเนื่อง เพราะถูกบีบด้วยแรงกดดันด้านราคาและต้นทุนที่สูงขึ้น

กลยุทธ์ Blue Ocean: สร้างสรรค์เพื่อหลีกเลี่ยงการแข่งขัน

กลยุทธ์ Blue Ocean (Blue Ocean Strategy) ไม่ได้มุ่งเน้นที่การเอาชนะคู่แข่ง แต่เป็นการทำให้การแข่งขันมีความเกี่ยวข้องน้อยที่สุด โดยมุ่งเน้นไปที่การสร้าง คุณค่าใหม่ (Value Innovation) ที่ทำให้สินค้าหรือบริการของคุณมีความแตกต่างอย่างสิ้นเชิง

หลักการสำคัญของ Blue Ocean Strategy คือการทำพร้อมกันสองอย่าง

• ลดหรือตัด (Reduce or Eliminate) ตัดทอนหรือลดปัจจัยที่อุตสาหกรรมมองว่าจำเป็น แต่ลูกค้าไม่ได้ให้ความสำคัญ หรือยอมรับได้หากไม่มี เช่น ตัดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น หรือฟีเจอร์ที่ซ้ำซ้อน

• เพิ่มหรือสร้างใหม่ (Raise or Create) เพิ่มปัจจัยที่สำคัญอย่างก้าวกระโดด และสร้างปัจจัยใหม่ที่อุตสาหกรรมไม่เคยนำเสนอมาก่อน เพื่อสร้างประสบการณ์ที่แตกต่างให้กับลูกค้า

เมื่อธุรกิจสามารถสร้างคุณค่าใหม่ที่มีต้นทุนต่ำลง (จากการตัดทอนสิ่งที่ไม่จำเป็น) และมีมูลค่าเพิ่มขึ้นในสายตาของลูกค้า (จากการเพิ่มสิ่งที่สร้างสรรค์) ก็จะสามารถสร้าง Blue Ocean ได้สำเร็จ

จาก Red Ocean สู่ Blue Ocean: การเปลี่ยนกรอบความคิด

การเปลี่ยนจาก Red Ocean สู่ Blue Ocean ไม่ใช่เรื่องของการค้นหาตลาดที่ว่างเปล่าเสมอไป แต่คือการ สร้างสรรค์ตลาด ขึ้นมาใหม่จากการมองเห็นโอกาสที่ซ่อนอยู่ในสินค้าเดิม ๆ หรือการค้นพบกลุ่มลูกค้าที่ไม่เคยถูกตอบโจทย์มาก่อน

• เปลี่ยนกลุ่มเป้าหมาย: แทนที่จะแข่งขันเพื่อแย่งลูกค้าเดิม อาจหันไปสนใจกลุ่มคนที่เคยถูกมองข้าม หรือกลุ่มคนที่ปฏิเสธที่จะใช้สินค้าประเภทนี้

• นิยามปัญหาใหม่: มองปัญหาของลูกค้าจากมุมมองใหม่ทั้งหมด และนำเสนอโซลูชันที่แตกต่างอย่างสิ้นเชิง

Red Ocean Blue Ocean คือ เครื่องมือสำคัญที่กระตุ้นให้ผู้ประกอบการหยุดการแข่งขันที่ซ้ำซากจำเจ และหันมาใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการนำเสนอคุณค่าใหม่สู่ตลาด การเลือกเดินเข้าสู่ Blue Ocean คือการตัดสินใจที่กล้าหาญในการสร้างสรรค์ตลาดของตนเอง และเป็นหนทางเดียวที่จะสร้างการเติบโตที่ไม่ถูกจำกัดด้วยคู่แข่งในปัจจุบัน